Al ruim zes jaar ben ik betrokken bij de Hogeschool Rotterdam als externe examinator, en drie studiejaren ook als graduation supervisor bij de opleiding Global Marketing & Sales. In beide rollen heb ik van dichtbij gezien hoe het afstuderen is veranderd: weg van dikke scripties die vaak in een la belanden, naar een praktisch programma waarin studenten échte commerciële waarde creëren voor organisaties. Voor mij persoonlijk is dat enorm verrijkend: elk jaar weer zit ik met een nieuwe groep jonge professionals aan tafel, klaar om ze kritisch aan de tand te voelen. Ook dit studiejaar was ik weer van de partij. 

Externe examinator, graduate supervisor… het klinkt interessant, maar wat houdt het eigenlijk in? Simpel gezegd: na vier jaar studie gaan studenten op stage om hun sales & marketing kennis te toetsen aan de praktijk. Vroeger betekende dat het schrijven van een eindeloos boekwerk: de scriptie en een verdediging. Maar in een vakgebied dat sneller verandert dan een scriptie kan bijbenen, werkt die vorm niet meer.

Van dikke scripties naar praktijkwaarde

Voor de kartrekkers van de opleiding was dit de aanleiding om het afstuderen anders vorm te geven. Geen eindeloze teksten, maar een toepasbaar programma waarin de student als externe adviseur écht commerciële waarde toevoegt aan de organisatie waar hij of zij meeloopt, en dit direct toetst in de praktijk.

Daarom werden ook professionals van buitenaf aangehaakt bij de verdediging: niet alleen de docent, maar óók iemand uit het bedrijfsleven die met frisse ogen meekijkt. Die ‘vreemde ogen’ zien vaak meer dan de vaste scorelijsten van de Hogeschool. En terecht, want in het bedrijfsleven draait het om vaardigheden die je niet in hokjes kunt vangen. Vanuit die gedachte ben ik in deze rol gerold als externe examinator, en in de loop van de tijd ben ik ook studenten gaan begeleiden tijdens hun stageperiode als graduate supervisor.

De vier LLO’s als fundament

Het afstuderen in de ‘nieuwe’ vorm is opgebouwd rond vier LLO’s. LLO’s? Yes: de Landelijke Leeropbrengsten. Naar mijn idee vormen ze het fundament voor elke strategische richting. Of het nu gaat om een klein intern project, een samenwerking met een klant of de koers van een complete organisatie: alle vier de aspecten komen hierin terug.

Koers bepalen

Het in kaart brengen van het verleden, de huidige en de gewenste situatie, en het vaststellen van de strategische richting.

Waardecreatie

Het identificeren van relevante stakeholders en het definiëren van waarde. Deze waarde hoeft niet alleen financieel te zijn, maar kan zich ook op andere vlakken uitdrukken.

Business development

Het bedenken, onderbouwen en testen van een concept dat aansluit bij de strategische koers en de beoogde resultaten.

Realiseren

Het verifiëren van de gemaakte impact en dit verbinden met leiderschap, implementatie, planning en verantwoordelijkheden, zodat de duurzaamheid binnen de organisatie wordt geborgd.

Kijk maar eens naar je eigen projecten of initiatieven waar het vaak misgaat. Kun je overal een vinkje zetten en zit er een duidelijke kop en staart aan? Dan zie je hoe helder het afstudeerprogramma in elkaar steekt.

Meer dan beoordelen: inspireren en uitdagen

Ook voor mij persoonlijk is deze manier van werken enorm verrijkend geweest. Het houdt me scherp, dwingt me anders te kijken en studenten niet alleen te beoordelen, maar ook te inspireren. Elk studiejaar mag ik zo’n +/- twintig studenten kritisch bevragen: begrijpen ze het echt, kunnen ze de vaardigheden toepassen, en zijn ze in staat dit ook in een ander project opnieuw te laten zien? Daarbij vind ik het belangrijk dat studenten zich realiseren dat het ‘echte’ leven geen afgevinkt scoreblad kent, en dat zij zelf leren bepalen wanneer iets écht succesvol is. Ook wil ik dat ze kritisch naar zichzelf kunnen kijken, juist op momenten dat ze ongemerkt de kantjes eraf lopen. En wil ik ze graag meegeven ergens voor te gaan. Of dat nu is om kneiter succesvol te worden, op lager pitje je eigen baan veilig te stellen, een budget los te krijgen of een opdracht binnen de organisatie te verzilveren. Ik hoop dat ik die boodschap ook dit studentenjaar weer goed heb weten over te brengen.

Ik gun organisaties zulke jonge talenten: scherp op koers, sterk in waardecreatie, gedreven in business development en gericht op resultaat. Ik kijk er nu al naar uit om in juni 2026 weer met deze nieuwe lichting studenten het gesprek aan te gaan!